Berriak

Fluxuaren garrantzia azpimarratzeko jardunaldia

---

Fluxuaren inguruko jardunaldi bat antolatu da Mondragon Unibertistateko Goi Eskola Politeknikoan. Jardunaldi honetan Efrat Goldratt-Ashlag izan dugu gurekin, hasierako hitzaldi interesgarri bat eman du lan-fluxuaren kudeaketaren garrantziari buruz; “Goldratt’s Rules of Flow” bere liburuaren teorietan oinarritu da bere hitzaldia.

Ondoren, fluxuaren kudeaketaren garrantzia inguruan aritu dira, operazio eta proiektu testuinguruei dagozkien gakoak aztertu dira. Horretarako, B2Wise-ko Laurent Vigouroux eta Aitor Lizarralde izan ditugu, Demand Driven ereduaz hitz egin digutenak eta kasu praktikoak azaldu ditzute.

Era berean, Unai Apaolaza eta Javi Guallar Mondragon Unibertsitateko irakasleek, proiektuen eremuarekin lotutako problematika jorratu dute, honekin lotutako ikuspegi, metodo eta interes-kasuak azalduz.

Efrat Goldratt-Ashlag “Goldratt’s Rules of Flow” liburuaren egilea da; bertan proiektuen kudeaketaren alderdi nagusiak aztertzen ditu. Jardunaldia hasi baino lehenago, Mondragon Unibertsitateko Goi Eskola Politeknikoko Unai Apaolaza irakaslea berarekin bildu da eta elkarrizketa bat egin dio:

Murrizketen Teoria (Theory of Constraints, TOC)

Zure aitak, Eliyahu M. Goldratt -ek, Murrizketen Teoria garatu zuen, eta laurogeiko hamarkadan argitaratu zen The Goal best-sellerraren bidez eman zen ezagutzera. Ordutik, hainbat arlotan eboluzionatzen eta hedatzen jarraitu du. Denbora igaro den arren, haren printzipioak eta ideiak oso egokiak dira oraindik. Nola azal daiteke hori egungo testuinguruan, hainbeste gauza berehala zaharkitzen diren honetan?

EG- Aita zientzialaria zen, fisikoa. Murrizketen Teoria garatu zuen, zientzia zehatzetako ikertzaileek beren ezagutza gorputza garatzen duten modu berean. Erakundearen errealitatea aztertu zuen, hipotesiak egin zituen, eta zehaztasunez egiaztatu zuen balio zuela. Hainbat hamarkadatako ikerketari esker, mundu osoko erakundeetan egindako inplementazio ugariren bidez, teoria holistiko bat garatzeko gai izan zen, erakundeek aurrez aurre dituzten hainbat erronka kritikori irtenbide ahaltsuak eskaintzen dizkiena. Beraz, ez da harritzekoa gaur egun duela urte batzuk bezain garrantzitsua izatea.

Standing on the Shoulders of Giantszure aitak The Goal-en 25. urteurrenean idatzi zuen artikulua da. Artikuluan, errendimendu operatiboa hobetzeko fluxua azkartzearen garrantzia eta jatorria aztertzen da, eta Ford eta Ohno bezalako aitzindarien ekarpenak esplizituki goraipatzen ditu. Zure ustez, zure aitak jasotako errekonozimenduak bere ekarpenen garrantzia behar bezala islatzen al du?

EG- Times-ek onartu du The Goal zuzendarien pentsaeran eragin handiena izan duten 25 kudeaketa-liburuetako bat dela. Derrigorrezko irakurketa da erakunde askotan. Amazonen best-seller zerrendan egon da Amazon.com hasi zenetik eta maiz #1 da hainbat kudeaketa liburu sailkapenetan. Liburu hau mundu osoko ikasle eta zuzendariek irakurtzen dute oraindik, duela 40 urte idatzia izan bazen ere. Ez al zenuke esango horrek Eliyahu Goldrattek mundu osoan jaso zuen eta oraindik ere jasotzen duen aitortza erakusten duela?

Eta nola bizi izan duzu ondare hori mantentzeko ardura?

EG- Aita hil baino lehen, bere jabetza intelektualaren eta egile eskubideen kargu egoteko eskatu zidan. Ardura hori ez dut arinkeriaz hartzen. Mundu osoko 40 editorerekin ari naiz bere liburuak administratzen, eta hori da, hain zuzen ere, gure bideek elkar gurutzatu zuten moduan. Aukera hau baliatu nahiko nuke berriz ere Unai Apaolazari eta Javier Guallarri eskerrak emateko nire aitaren The Goal eta Critical Chain liburuen itzulpen berrien berrikuspenean laguntzeagatik, orain Profit-ek gaztelaniaz argitaratuko dituenak.

Eskerrik asko zuri, zure aitaren lanak publiko berri bati aurkezteko egitasmoaren parte izaten uzteagatik. Ohorea izan da bere ondarearen zaintzan eta partekatzean parte hartu izana, batez ere The Goal eta Critical Chain bezalako oinarrizko testuekin. Zure aitaren ikuspegia benetan ezinbestekoa da alor honetan.

EG- Murrizketen teoria oso ezaguna da ekoizpenean, baina gutxiago proiektuetan. 1997an, bere ideiak proiektuen kudeaketan oraindik garatzen ari zen bitartean, nire aitak alor horretan ordurarte egin zituen lehen aurkikuntzei buruzko liburua idatzi zuen, Critical Chain. Aurrerago proiektuen kudeaketari buruzko bere hurrengo liburua idazteko prestatzen aritu zen, baina ezin izan zuen egin 2011n hil zelako. Beraz, bere gertuko lagun-taldeak bakarrik zekien zer garapen berri izan zituen proiektuen kudeaketan. Liburu hau berarentzat idazteko pertsona egokiaren bila hamarkada bat eman ondoren, ni izan beharko nintzela konturatu nintzen.

Fluxu-arauak

Zure aitaren lanari jarraipena ematea erabaki zenuen Goldratt’s Rules of Flow-rekin. Liburu horrek antzekotasun asko ditu aurreko nobelekin (pertsonaia batzuk ere partekatzen dituzu). Murrizketen Teoriari buruzko aurreko liburuen estiloari leial, ez da proiektuak kudeatzeko tratatu bat, kontzeptuak narratibaren bidez zabaltzen diren nobela bat baizik. Hala ere, badira aldeak ere. Intentziozkoa izan zen hori, ala, besterik gabe, autore gisa zuen estilo pertsonala islatzen du?

EG- Ni nire aitaren barne zirkuluko kidea nintzen, bere liburuak idazten lagunduz, eta The Choice bere bizi filosofiako liburuaren egilekidea izateko ohorea ere izan nuen; beraz, badakit berak nahiago zuen estiloan idazten, hau da, negozio-eleberri baten moduan. Goldratt’s Rules of Flow liburu berria berea da, bere fluxu-arauak. Aitak jarraitzen zuen esaten momentu egokia iristen zenean, Critical Chain berridatziko zuela, edo liburu bereizi bat idatziko zuela. Bere erabakia zein izango zen jakin gabe, liburua Critical Chain-en jarraipen gisa idaztea erabaki nuen. Ikastaro berdina 10 urte geroago ematen duen irakaslearen istorioa da. Liburua zertxobait ezberdina da, nire estilo pertsonala ez ezik, gaur egungo irakurleen liburu laburrago eta azkarragoen gustuak ere islatzeko.

Al leer Goldratt’s rules of flowirakurtzean, nahitaezkoa da Critical Chain-ekin alderaketak egitea. Zentzu askotan, Goldratt’s Rules of Flow Critical Chain-en bertsio helduago eta eboluzionatuago bat bezala sentitzen da. “Triajea” eta “Full-kit” bezalako kontzeptu berriak azaleratzen dira; bufferren papera, berriz, gutxitua dirudi; bufferrak ez dira liburuaren amaierara arte agertzen, eta ez dago elikatze edo baliabide bufferren aipamenik. Hitzaurrean, zuk ere esan duzu "... sentitzen zuen fluxuaren arauak oraindik ez zituela guztiz aurkitu, eta ziurtatu nahi zuen arau horien aplikatuz epeak hainbeste laburtuko zirela, ez zuela jada bufferren erabilera gomendatu beharrik izango." Horrek aldaketa sakona adierazten du, ezta?

EG- Goldratt’s rules of flowsoluzio osoa erakusteko idatzi zuten. Proiektuak kudeatzeko Murrizketen Teoria-ren ikuspegiari buruz ikasteko interesa duen norbaitentzat, hau izan beharko litzateke lehen liburua. Bufferren kudeaketari buruz ezinbestekoa idatzi dut, zein garrantzitsuak diren eta beraien kokapena soluzioaren baitan ulertzeko adina. Bufferrei buruz gehiago ikasi nahi duen irakurle interesatuak, Critical Chain irakur dezake.

Adimen Artifizialak etorkizuna menperatzen duela dirudien une honetan, eta teknologiak eragiketen ia alderdi guztiak sostengatzen dituelarik, nabarmena da zure liburuak ez duela softwarea aipatzen beharrezko elementu gisa. Hautu kontzientea izan al zen aipamen hori ez egitea?

EG- Erantzun laburra bai da. Baina uste dut erantzun luzea interesgarriagoa dela: Eliyahu Goldrattek 1980ko hasieran hasi zuen bere ibilbidea, software konpainia bat abiatuz. Creative Output MRP softwarea garatzen ari zen ekoizpena programatzeko. Salmentez eta integrazioaz arduratzen zen; beste batzuk, berriz, kodea idazteaz. Fabriketara egindako etengabeko bisitetan, berehala egin zuen aurkikuntza sinestezin bat: softwareak berak bakarrik ezin ditu emaitzak lortu. Horrekin batera, ekoizpen-kudeaketa egokia egin behar da. Jarraibideak garatzen hasi zen, zuzendariei botila-lepoak identifikatzen eta kudeatzen laguntzeko, eta denbora luzea eman zuen zuzendariak konbentzituz jarraitzen eta emaitzak probatzen. Bere harridurarako, laster jakin zuen bere gidalerroak jarraitzen eta murrizketak egoki kudeatzen ari ziren enpresak emaitza handiak lortzen ari zirela, baita horiek saltzen zituen softwarea erabiltzen ez bazuten ere. Softwarea bere gidalerroak jarraitu gabe integratzen ari ziren enpresek, aldiz, ez zuten hobekuntza handirik lortu. Gertaera horrek begiak ireki zizkion. Une horretan erabaki zuen kudeaketaren arloan kontzentratzea, eta ez softwarearen arloan. Aak, agian, azkenean oker dagoela frogatuko du; denborak esango du. Oraingoz, aitaren ondorioa baliozkoa da: softwarea oso garrantzitsua da. Puntua. Baina operazioaren kudeaketa egokirik gabe, ez gaitu urrutira eramango.

Lehen aipatutako triaje delakoa medikuntza arlotik hartutako kontzeptua da. Zuk lehentasunen garrantzia azpimarratzen duzu maila desberdinetan: ingurune proiektu-anitzetan, proiektu bakarraren kudeaketan, eta atazak kudeatzerakoan. Larrialdi egoeretan, lehentasunak jartzea logikoa eta zuzena dirudi. Enpresa munduan, ordea, erabakiak hartzea konplexuagoa da, hierarkia, ikuspegi, helburu eta, askotan, lehentasun kontrajarri ezberdinekin. Zergatik da hain zaila hain itxura logikoa duen zerbait ezartzea testuinguru profesional batean? Zer dira behar bezala ulertzen edo aplikatzen ez dituzten erakundeak? Nola hobetu daiteke?

EG- Enpresak sailen arteko siloekin kudeatzen dira askotan. Erakundearen zati bakoitzak unitate independente gisa funtzionatzen du, beste zatiak kontuan hartu gabe. Maila guztietako kudeatzaileek lehentasuna ematen diote bere erantzukizun-eremurako zentzua duenari, panorama osoari begiratu beharrean. Tokian tokiko kontsiderazio optimo horiek kaosaren erdigunean daude. Optimo lokaletik optimo globalera pasatu behar dugu. Erabakiak, neurketak, lehentasunak eta beste guztiak erakundearen optimo globalean oinarritu behar dira.

Nola lagundu diezaiekete unibertsitateek enpresei zentzu horretan, egungo egoeratik abiatuta?

EG- Unibertsitateek zeregin garrantzitsua izan dezakete eta izan behar dute erakundeen kudeaketa hobetzeko. Ikasleei ezagutza eskuratzen eta intuizioa garatzen laguntzetik abiatuta, optimo globalaren terminoetan pentsatzeko. Ikasleak ere fluxuari buruz pentsatzen ikasi behar du. Goldratt’s Rules of Flow irakurtzen duen pertsona orok zentzu komunekoa dela dio. Baina zentzuzkoa izateak ez du nahitaez esan nahi intuitiboa denik. Unibertsitateen ardura da mota honetako intuizioa garatzen laguntzea, kudeatzaile guztiek izan beharko luketena."

Zure esperientzia pertsonalean oinarrituta, zein aholku emango zenioke ikasle bati bere ikasketak Murrizketen Teoriaren oinarrizko ezagutzekin amaitu eta lanean hasteko prestatzen egongo balitz?

EG- Ikasleei egiten diedan gomendioa aitak kudeatzaile bakoitzari egiten dionaren berdina da: ikasten jarraitzea eta zentzuz jokatzea. Ez onartu, besterik gabe, inolako joerarik, beste guztiak horretaz hitz egiten ari direlako. Jakin zein den zure helburua, eta ondoren, eskuratu.

Ikusi jardunaldiko bideo laburpena.